در شرایطی که پدیده تغییر اقلیم و کاهش منابع آبی به چالشی جهانی تبدیل شده، ایران به عنوان یکی از کشورهای واقع در کمربند خشک و فراخشک جهان، بیش از هر زمان دیگری نیازمند برنامه‌ریزی دقیق در حوزه کشاورزی و مدیریت منابع است. کارشناسان و نمایندگان مجلس بر این باورند که مقابله با آثار تغییر اقلیم، نه از مسیر تقابل با طبیعت بلکه از راه سازگاری هوشمندانه، استفاده از فناوری‌های نوین و اصلاح الگوی کشت می‌گذرد.
در همین زمینه، محمد جلالی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با زینب زرین فر خبرنگار روابط گستر، دیدگاه‌های خود را درباره اهمیت سازگاری با اقلیم، چالش‌های تأمین مالی بخش کشاورزی و نقش بانک کشاورزی در حمایت از تولید بیان کرده است.
محمد جلالی در ابتدای گفت‌وگو اظهار کرد: ما باید ابتدا بپذیریم و باور کنیم که در یکی از مناطق خشک و فراخشک جهان زندگی می‌کنیم. بخش قابل‌توجهی از اقلیم و جغرافیای ایران در این محدوده قرار دارد و این واقعیتی است که باید مبنای همه برنامه‌ریزی‌های بخش کشاورزی باشد.
وی افزود: نکته دوم اینکه پدیده تغییر اقلیم واقعیتی انکارناپذیر در جهان امروز است و کشور ما نیز از آن تأثیر پذیرفته و در آینده نیز بیش از گذشته تحت‌تأثیر آن قرار خواهد گرفت. تا چند سال پیش برخی از دانشمندان این موضوع را به‌طور کامل نمی‌پذیرفتند و معتقد بودند تغییرات اقلیمی صرفاً نوسانات کوتاه‌مدت است، اما امروز دیگر برای همگان مسلم شده که تغییر اقلیم اتفاق افتاده است.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس تصریح کرد: گذشتگان ما در همین سرزمین با خشکسالی و کم‌آبی مواجه بودند اما توانستند با طبیعت سازگار شوند. روش‌های سنتی کشاورزی در ایران همواره مبتنی بر انطباق با شرایط اقلیمی و استفاده حداکثری از ظرفیت آب و خاک بوده است. بنابراین ما نیز باید به جای مقابله با طبیعت، بپذیریم که در منطقه خشک زندگی می‌کنیم و با تکیه بر فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان، بهره‌وری منابع موجود را افزایش دهیم.
وی تأکید کرد: اگر از دانش و فناوری روز در کشاورزی استفاده کنیم، می‌توانیم امنیت و سلامت غذایی کشور را تضمین کنیم و با کمترین آسیب از چالش‌های اقلیمی عبور کنیم. اما تحقق این هدف نیازمند همکاری همه دستگاه‌هاست. نباید هیچ نهادی به صورت جزیره‌ای و منفرد عمل کند، بلکه همه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادها باید هم‌افزا و هماهنگ برای حفظ امنیت غذایی کشور اقدام کنند.
جلالی در ادامه به موضوع تأمین مالی بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: متأسفانه در این حوزه با مشکلات متعددی مواجه هستیم. در حالی که قانون بانک‌ها را موظف کرده تا برای تأمین نهاده‌ها و سرمایه در گردش بخش کشاورزی تسهیلات لازم را فراهم کنند، بسیاری از بانک‌ها در انجام این تکلیف کوتاهی می‌کنند. در حال حاضر تنها بانک کشاورزی است که به عنوان بانک تخصصی این حوزه به وظایف خود عمل کرده است.
وی افزود: این موضوع دو بعد دارد؛ یکی تأمین منابع مالی از طریق تسهیلات بانکی و دیگری تأمین ارز برای واردات نهاده‌های دامی و کشاورزی. در بحث تسهیلات، برخی بانک‌های تجاری عملکرد مطلوبی ندارند، اما بانک کشاورزی با وجود محدودیت‌ها توانسته تا اندازه‌ای رضایت‌بخش عمل کند. خوشبختانه کمیسیون کشاورزی مجلس در بررسی بودجه سال 1404 بر افزایش سرمایه بانک کشاورزی اصرار داشت و این پیشنهاد در مجلس به تصویب رسید.
نماینده مردم در مجلس ادامه داد: با افزایش سرمایه بانک کشاورزی، ظرفیت این بانک برای حمایت از تولیدکنندگان افزایش یافته است. البته ضروری است که بانک کشاورزی تمرکز خود را فقط بر بخش کشاورزی حفظ کند و از سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرمرتبط پرهیز نماید، چرا که وظیفه اصلی آن تأمین مالی بخش تولید و کشاورزی است.
جلالی درباره تأمین ارز برای واردات نهاده‌ها تصریح کرد: مسئولیت این حوزه بر عهده بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت امور اقتصادی و دارایی و ستاد تنظیم بازار است که زیر نظر معاون اول رئیس‌جمهور فعالیت می‌کند. انتظار ما این است که این دستگاه‌ها با رویکردی متعهدانه‌تر عمل کرده و ارز مورد نیاز برای واردات نهاده‌های کشاورزی را در زمان مناسب تأمین کنند تا تولیدکنندگان دچار وقفه نشوند.
وی در پاسخ به این پرسش که بانک کشاورزی تا چه اندازه می‌تواند در مواجهه با تغییرات اقلیمی نقش ایفا کند، گفت: تمرکز این بانک باید بر تأمین مالی پروژه‌هایی باشد که به سازگاری تولیدکنندگان با شرایط اقلیمی جدید کمک می‌کند. وقتی منابع مالی به‌درستی و هدفمند به سمت کشاورزی هدایت شود، در واقع نوعی مقابله غیرمستقیم با آثار تغییر اقلیم صورت می‌گیرد.
عضو کمیسیون کشاورزی توضیح داد: تغییر اقلیم موجب جابه‌جایی الگوی بارش، تغییر شدت و پراکنش بارندگی‌ها و دگرگونی در الگوی کشت می‌شود. از این‌رو، تأمین مالی طرح‌های سازگار با اقلیم، مانند توسعه آبیاری نوین، کشت‌های مقاوم به خشکی و استفاده از فناوری‌های کم‌آب‌بر، یکی از مؤثرترین راهکارها برای کاهش آسیب‌ها و حفظ پایداری تولید است.
وی در بخش پایانی گفت‌وگو به اهمیت توانمندسازی نیروی انسانی در شبکه بانکی و به‌ویژه بانک کشاورزی اشاره کرد و گفت: هر مجموعه‌ای که بتواند از نیروهای متخصص و آشنا با فناوری‌های روز استفاده کند، موفق‌تر خواهد بود. اگر بانک کشاورزی نیروهای متخصص و کارآمد در حوزه کشاورزی تربیت و جذب کند، قطعاً در تأمین مالی هوشمندانه و حمایت مؤثر از تولید ملی نقش‌آفرین‌تر خواهد بود.
جلالی در پایان تأکید کرد: تقویت سرمایه انسانی، آموزش تخصصی و ارتقای دانش فنی نیروهای بانکی در حوزه کشاورزی، از مهم‌ترین پیش‌شرط‌های توسعه پایدار در این بخش است.
0 دیدگاه